Kod samo osam od skoro 300 uzoraka voća i povrća, koje je tokom prošle godine uzela Uprava za bezbjednost hrane sa crnogorskih zelenih pijaca, utvrđena je prisutnost pesticida iznad maksimalno dozvoljenih granica i odmah su preduzete mjere uništenja tih proizvoda.

Foto: Ilustracija, Pixabay

Riječ je o rukoli, zelenoj salati, blitvi i spanaću, a nakon dobijanja rezultata utvrđeno je porijeklo, odnosno gazdinstvo tih proizvoda i odmah su preduzete propisane mjere kod proizvođača i definisani dodatni zahtjevi za kontrolu prije ponovnog odobravanja stavljanja na tržište.

To je “Vijestima” saopšteno iz Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove.

“Na pijacama se nalazi i hrana porijeklom iz uvoza koja je prije stavljanja na tržište podvrgnuta kontroli na graničnim inspekcijskim mjestima. Tokom 2019. zabranjeno je stavljanje na tržište 80 pošiljki povrća i voća, ukupne težine oko 1.400 tona”, kazali su iz Uprave.

Građani da prijavljuju sumnje

Iz Uprave preporučuju građanima da prilikom kupovine hrane na pijacama, radi sopstvene bezbjednosti, ali i pomoći nadležnim organima u uspostavljanju što boljeg sistema bezbjednosti, zahtijevaju od prodavaca informacije o porijeklu.

“I da u slučajevima bilo kakve sumnje u porijeklo ili bezbjednost, odmah obavijeste Upravu za bezbjednost hrane i odgovorna lica pijačne uprave”, sugerišu iz Uprave.

Navode da nadzor nad prometom hrane na pijacama vrše inspektori za hranu kroz više programa kontrole.

“Službene kontrole objekata u kojima se obavlja djelatnost poslovanja hranom sprovode se u skladu sa Godišnjim planom. Kontrole se sprovode određenom dinamikom i pri njihovom planiranju, u skladu sa analizom rizika, definisani su periodi redovnog i periodi pojačanog nadzora. Pojačan nadzor je u vrijeme sezonskog prispijeća određenih biljnih vrsta, povećanog prometa određenih vrsta hrane na pijacama u zimskom periodu (zimnica), zatim vikendima i u vrijeme praznika. Dodatno, Programom mjera bezbjednosti hrane i hrane za životinje koji se donosi svake godine i za čije se sprovođenje obezbjeđuju sredstva u Agrobudžetu, tokom cijele godine ciljano se provjerava bezbjednost proizvoda koji se plasiraju preko pijaca”, navode iz Uprave.

Ističu i da kroz Program monitoringa sredstava za zaštitu bilja blagovremeno prate prisutnost i otkrivanje prisustva pesticida u količinama iznad maksimalno propisanih u hrani biljnog i životinjskog porijekla.

“Stalno se sprovodi i program kontrole nitrata u lisnatom povrću... Po programu kontrole mikrobioloških kriterijumima, vrši se praćenje usaglašenosti određene vrste hrane sa propisanim mikrobiološkim kriterijumima bezbjednosti hrane, tokom roka upotrebe pod utvrđenim uslovima distribucije, čuvanja i upotrebe i to sistematskim i kontinuiranim uzimanjem uzoraka, metodom slučajnog odabira”, tvrde u Upravi.

Više nivoa kontrole

Iz Uprave uvjeravaju u to da hrana koja se prodaje na zelenim pijacama prolazi kroz više nivoa kontrole prije nego što dođe do potrošača.

“Shodno Zakonu o bezbjednosti hrane, svi objekti u kojima se hrana prodaje krajnjem potrošaču moraju biti upisani u Registar objekata za hranu. Takvi objekti su i zelene pijace”.

Podsjećaju i na to da pijace posluju u sklopu javnih komunalnih preduzeća ili kao zasebne organizacione jedinice, što je slučaj u pojedinim opštinama.

“Ovi objekti moraju ispunjavati propisane infrastrukturne zahtjeve i druge zahtjeve higijene, uključujući i dodatne zahtjeve za promet hrane životinjskog porijekla, kao što su sir, jaja, meso, riba i drugi proizvodi. Odgovornost za održavanje objekta i opreme na kojoj je izložena hrana ili u kojoj se hrana održava na određenom temperaturnom režimu nosi subjekat poslovanja, u ovom slučaju javno komunalna preduzeća”, kažu iz Uprave.

Prema njihovim riječima, ta preduzeća mogu dozvoliti unos hrane na pijačne tezge ili u specijalizovane određene prostore i prostorije “samo licima koja posjeduju rješenja o upisu u registar objekata za hranu (biljnu ili životinjskog porijekla, uključujući proizvodnju zimnice - turšije, džemova, sokova i drugih prerađevina proizvedenih na poljoprivrednim gazdinstvima”.

“Može se, takođe, dozvoliti unos hrane i licima koja imaju sklopljene ugovore sa proizvođačima ili subjektima koji obavljaju promet na veliko hrane. Svakako, obaveza lica koja proizvode prerađene proizvode (zimnicu) je da označe proizvode koje stavljaju u promet. Oznake moraju sadržati podatke o vrsti hrane, proizvođaču, mjestu proizvodnje, sastavu i roku upotrebe”, zaključuju iz Uprave.