Još nema dokaza da se virus prenosi vazduhom niti da ostaje da lebdi u vazduhu dugo vremena, poručili su iz Instituta za javno zdravlje (IJZ). Generalno, klima uređaji se mogu koristiti uz redovno održavanje prema preporukama proizvođača.

Foto: Ilustracija, thespruce.com

U nastavku slijede preporuke Instituta vezane za korišćenje klima uređaja: 

Preporučene mjere prevencije koje se odnose na držanje fizičke distance, nošenje maski u javnom zatvorenom prostoru, redovno čišćenje i dezinfekcija površina, pranje ruku i druge mjere dobre higijenske prakse daleko su važnije od bilo čega što se odnosi samo na ventilacione sisteme.  Obzirom da je prenos virusa moguć i feko-oralnim putem veoma je važno poštovati higijensku mjeru da se nakon upotrebe WC šolje prije puštanja vode spusti poklopac jer se na ovaj način onemogućava raspršivanje virusa po svim površinama koji se nalaze u blizini WC šolje.

Jednostavni klima uređaji većinom su sastavljeni od spoljašnjeg i unutrašnjeg dijela povezanih cjevovodima za cirkulaciju radnog medijuma (dominantno freon ili voda), čija je svrha kondicioniranje vazduha u pojedinom prostoru bez kontakta sa vazduhom iz susjednih prostorija ili spoljašnjim vazduhom. Govorimo o recirkulaciji vazduha u istoj prostoriji. Ovi sistemi mogu biti sastavljeni od jedne spoljašnje jedinice i jedne unutrašnje jedinice ili od jedne spoljašnje i više pripadajućih unutrašnjih jedinica, bez izmjene suštine rada. Unutrašnje jedinice mogu biti izvedene kao zidne, kasetne, podne i jedinice koje se ugrađuju prikriveno u plafone.

Složeniji sistemi za klimatizaciju, najčešće su opremljeni ventilacionim kanalima kojima se obrađeni vazduh distribuira prema prostorima, pri čemu je jednim sistemom povezano više prostora. Oni služe za dovod i odvod vazduha iz prostorija, pri čemu se vazduh iz prostora može u potpunosti izmijeniti spoljašnjim vazduhom, djelimično miješati sa spoljašnjim i ponovno vraćati prema prostoru ili u cjelini vraćati prema prostoru. Kod složenih sistema klimatizacije u cilju sprečavanja mikrobiološkog zagađenja i prema prostoru i prema okolini u sistemima se ugrađuju i odgovarajući sistemi filtriranja (HEPA apsolutni filtri, UV lampe, elektrostatski filtri, po potrebi i dezinfekciono ispiranje).

Potrebno je pobrinuti se da prostor koji se ventilira ima redovan dovod svježeg  vazduha iz spoljašnje sredine. Opšta preporuka je da se izbjegavaju zatvoreni prostori  gdje ima gužve i gdje je slabo provjetravanje.

U prostorima koje nisu opremljeni uređajima za klimatizaciju kao i prostorima opremljenim jednostavnim klima uređajima preporučuje se što više korišćenje prirodne ventilacije redovnim otvaranjem prozora/vrata obzirom da je to dobar način da se ubrza razmjena vazduha te smanji rizik od prenošenja virusa.

Složeniji sistemi za klimatizaciju u objektima kao i sistemi za klimatizaciju u prevoznim sredstvima treba da budu podešeni na usisavanje i hlađenje vazduha iz spoljašnje sredine kako bi se izbjegla recirkulacija vazduha iz zatvorenog prostora.

Preporučuje se kontinuirani rad klima uređaja nominalnom brzinom za vrijeme korišćenja prostora,  a smanjenom brzinom noću i vikendom.

Preporučuje se redovno održavanje klima uređaja prema preporukama proizvođača uz poštovanje mjera zaštite disajnih puteva.

Posebnu pažnju treba obratiti na adekvatnu ventilaciju, redovno i temeljno čišćenje sanitarnih prostora i održavanje slivnika, naročito kada ne postoji prirodna ventilacija.

Korišćenje jednostavnih ventilatora (stoni, podni, plafonski) u zatvorenim prostorima se ne preporučuje zbog direktne recirkulacije vazduha.