Poznato je da prestanak pušenja ima mnoge zdravstvene prednosti, ali bivši pušači i dalje imaju veći rizik od bolesti i prerane smrti od ljudi koji nikada nisu pušili. 

Foto: Ilustacija/ Pexels.com

Bivši pušači koji se drže zdravog načina života imaju manji rizik od umiranja (izazvanog bilo kojim uzrokom) od onih koji nisu u svoj život uvrstili nikakve zdrave navike, prema novoj studiji istraživača Nacionalnog instituta za rak (NCI), a koji je deo Nacionalnog instituta za zdravlje, prenosi "National Institutes of Health".

 Smanjen rizik od smrti primjećen je za specifične bolesti, uključujući rak i bolesti srca i pluća.

Održavanje zdravog načina života - fizička aktivnost i zdrava ishrana - bilo je povezano sa smanjenjem rizika od smrti od 27 odsto tokom perioda praćenja od 19 godina, u poređenju sa neodržavanjem zdravog načina života.

Nalazi, koji su se pojavili 22. septembra 2022, u JAMA Network Open, potiču iz analize velike grupe bivših pušača koji su učestvovali u studiji o ishrani i zdravlju.

Bio sam iznenađen kada sam video čvrste asocijacije sa životnim stilom - rekao je dr Maki Inoue-Čoi, iz Odeljenja za epidemiologiju i genetiku raka na NCI, glavni autor rada i dodao:

"Bivši pušači koji su se pridržavali preporuka zasnovanih na dokazima za tjelesnu težinu, ishranu, fizičku aktivnost i unos alkohola imali su manji rizik od smrtnosti od bivših pušača koji se nisu pridržavali ovih preporuka. Poznato je da prestanak pušenja ima mnoge zdravstvene prednosti, ali bivši pušači i dalje imaju veći rizik od bolesti i prerane smrti od ljudi koji nikada nisu pušili". 

Prethodne studije su sugerisale da ljudi koji prate preporuke o zdravom načinu života, kao što su održavanje zdrave tjelesne težine, fizička aktivnost, zdrava ishrana i ograničavanje konzumiranja alkohola mogu imati manji rizik od bolesti i smrti. Međutim, malo studija se bavilo prednostima takvog pridržavanja među bivšim pušačima.

Analiza je uključivala 159.937 bivših pušača koji su popunili upitnike o načinu života, demografiji i drugim informacijama u vezi sa zdravljem između 1995. i 1996. godine kada su se pridružili NIH-AARP studiji o ishrani i zdravlju.

Učesnici, čija je prosječna starost na početku studije bila 62,6 godina, praćeni su otprilike 19 godina. Tokom perioda praćenja, koji je trajao do 2019. godine, umrlo je 86.127 učesnika. Informacije o smrti, uključujući uzrok smrti, potiču iz Nacionalnog indeksa smrti.

Za svakog učesnika istraživači su izračunali ukupan rezultat adherencije u rasponu od nepoštovanja do potpunog pridržavanja. Ukupan rezultat adherencije uključuje pojedinačne rezultate za indeks tjelesne mase, na osnovu smjernica Svjetske zdravstvene organizacije; za kvalitet ishrane, na osnovu Smjernica o ishrani za Amerikance, 2010-2015; za fizičku aktivnost, na osnovu drugog izdanja Smjernica za fizičku aktivnost za Amerikance; i za upotrebu alkohola, na osnovu Smernica o ishrani za Amerikance, 2020-2025.

Bivši pušači koji su imali najviše rezultate u vezi sa privrženošću imali su 27 odsto manji rizik od smrti iz bilo kog uzroka od onih sa najnižim rezultatima. Pored toga, učesnici sa najvišim rezultatima imali su 24 odstosmanjenje rizika od smrti od raka, 28 odsto smanjenje rizika od smrti od kardiovaskularnih bolesti i 30 odsto smanjenje rizika od smrti od respiratornih bolesti. Smanjenje rizika od smrti primjećeno je bez obzira na zdravstveno stanje, druga zdravstvena stanja, koliko su cigareta pušili učesnici dnevno, godine od kada su prestali i godine kada su počeli da puše.

Istraživači su takođe procjenili korist od pridržavanja individualnih preporuka o načinu života. U svakom slučaju, ljudi sa najvišim rezultatom imali su manji rizik od smrti od onih sa najnižim rezultatom: 17 odsto manji za fizičku aktivnost, 14 odsto niži za tjelesnu težinu, devet odsto niži za kvalitet ishrane i četiri odsto manji za unos alkohola.

"Da biste imali najveću korist, bolje je pridržavati se mnogih preporuka o načinu života",  primjetio je dr Inoue-Čoi. Ali čak i oni koji su usvojili samo jednu preporuku o načinu života imali su koristi.

Istraživači su upozorili da studije zasnovane na podacima koje su sami prijavili mogu samo pokazati asocijacije, a ne utvrditi uzrok i posljedicu. Iako su istraživači kontrolisali mnoge faktore koji su mogli da zbune asocijacije, rekli su da ne mogu isključiti mogućnost da su drugi faktori mogli da utiču na primećene asocijacije.

Istraživači su takođe primjetili da je potrebno više studija kako bi se istražile veze između pridržavanja preporuka o načinu života i rizika od smrti među bivšim pušačima u različitim populacijama.