Odlukom Skupštine opštine Bar od 28.12.2020. godine, proglašeno je za zaštićeno prirodno dobro – spomenik prirode „Stablo Stare masline (OLEA europaea L.) na Mirovici u Baru", čiji je sastavni dio „Studija zaštite – predlog za stavljanje pod zaštitom stabla Stare masline" koji je pripremila Agencija za zaštitu prirode i životne sredine, saopšteno je iz Opštine Bar.

Foto: Opština Bar

Kako su naveli, osnovni cilj Studije je očuvanje starog stabla prvenstveno sprječavanjem procesa degradacije, unapređivanjem njenog statusa kroz stručni pristup koji podrazumijeva proučavanje i praćenje stanja tokom vremena.

"Početkom maja 2023. godine JU "Kulturni centar" Bar je evidentirao određene promjene na stablu Stare masline i iskazao potrebu da stručna lica Biotehničkog fakulteta iz Podgorice obiđu Staru maslinu radi utvrđivanja zdravstvenog stanja i davanja smjernica za njeno očuvanje. Stručni tim Biotehničkog fakulteta (nakon sprovedenih analiza) je dana 18.07.2023 godine dostavio Izvještaj o zemljišnim uslovima i agrohemijskoj analizi i Izvještaj o zdravstvenom i kondicionom stanju Stare masline. Zaključeno je da simptomi ukazuju na problem sa viškom vode u zemljištu koja zagušuje biljku i onemogućava obavljanje normalnih funkcija. Kako je izgradnja drenaže prijeko potrebna u cilju stvaranja optimalnih uslova za rast i razvoj a kako su Izvještajem Biotehničkog fakulteta predložene tri različite opcije za izvođenje drenaže kao i prednosti i nedostaci pojedinih sistema, Opština Bar je smatrala neophodnim formiranje stručne Komisije kako bi dobili najbolje rješenje i uslove za rast i razvoj Stare masline".

Sve ovo je, dodaju, bio i razlog da se, uzimajući u obzir složeno stanje Stare masline, pristupi angažovanju stručnih lica iz relevantnih institucija, procijenjujući da složenost trenutnog stanja i značaj ovog prirodnog dobra zaslužuje naučni pristup.

"Shodno tome je predsjednik Opštine, u cilju adekvatne zaštite Stare masline Rješenjem od 22. avgusta 2023. godine formirao Komisiju za analizu stanja i predlaganja mjera od značaja za optimalan rast i razvoj stable Stare masline koju čine prof. dr. Biljana Lazović iz Centra za suptropske kulture Bar, doc. dr. Mirko Knežević iz Centra za zemljište i melioraciju, prof. dr. Sreten Tomović, Građevinski fakultet, dr Marija Markoč i Mirko Bujišić ispred JU „Kulturni centar" Bar koji upravlja ovim lokalitetom od 2011. godine. Komisija je u prethodnom periodu izvršila analizu i procjenu zdravstvenog stanja stabla Stare masline i potvrdila da je glavni problem visok nivo podzemnih voda ispod Stare masline, te su s tim u vezi ugrađena 4 pizijometra sa kojih se mjerila i crpila voda, izvšena je hemijska i bakteriološka analiza podzemnih voda kojom je ustanovljeno neznatno prisustvo fekalija koje nisu mogle uticati na zdravstveno stanje stabla, takođe, urađen je i situacioni plan katastarskih parcela oko Stare masline kao osnov za projektovanje u cilju iznalaženja trajnog rješenja za odvođenje podzemnih voda. Komisija je 21.12. 2023 godine dostavila predmjer radova za izgradnju drenažnog rova i odvođenje površinskih voda sa platoa Stare masline. Opština Bar je već 25.12.2023. godine po hitnom postupku raspisala tender za izbor izvođača radova za realizaciju predloženih mjera, čiji postupak je završen 29.12.2023. godine, na osnovu čega je već danas sa najpovoljnijim ponuđačem zaključen ugovor o izvođenju radova na iznos od 28.960,00 eura bez uračunatog PDV-a. Početak radova na realizaciji predloženih mjera očekuje se do kraja ove sedmice, dok će nadzor nad izvođenjem radova vršiti članovi Komisije kao stručna lica koja će nastaviti da prate zdravstveno stanje masline u periodu nakon završetka radova, kao i implementaciju drugih mjera za ozdravljenje stabla masline", kazali su iz Opštine Bar.

Stanje stabla Stare masline je, ističu, zabrinjavajuće.

"Na kraju možemo konstatovati da je stanje stabla Stare masline zabrinjavajuće, ali da će preduzete mjere od strane lokalne uprave i stručnih lica doprinijeti poboljšanju zdravstvenog stanja Stare masline, posebno uzimajući u obzir da je nakon ugradnje i pražnjenja piziometra konstatovan određeni napredak u njenom zdravstvenom stanju, što govori u prilog da su planirani radovi na izgradnji drenažnog rova trajno rješenje. Opština Bar će se kao i do sada voditi isključivo mišljenjima i nalazima struke, te će u kontinuitetu pratiti stanje Stabla masline i efekte preduzetih mjera, uz svakako spremnost da ukoliko se ispostavi za potrebnim, budu angažovana i druga stručna lica iz inostranstva", zaključeno je u saopštenju Opštine Bar.