Iako u Crnoj Gori živi više žena (50,80%) nego muškaraca (49,20%), žena ima značajno manje u odnosu na muškarce u čak 16 opština, od ukupno 25, upozoravaju u Centru za ženska prava (CZŽP) nakon analize prvog seta obrađenih podataka iz popisa stanovništva.

Foto: arhiva, YouTube screenshot/MediaBiro

Smatraju da su uzrok tome nepovoljni uslovi za život žena i upozoravaju da šest od 10 demografski starih opština u kojima je značajno manje žena, ima ozbiljno narušen prirodni odnos novorođene muške i ženske djece.

Iz CZŽP naglašavaju da je u 2011. godini žena je bilo manje u 10 opština od tada ukupno 21.

“U međuvremenu, broj žena se smanjio u Ulcinju i Žabljaku, dok gradovi Gusinje, Petnjica, Tuzi, Zeta nisu imale status opštine. U pomentim opštinama žene čine  48.9 %. To je za 0,2% manje u odnosu na prošli popis, kada je prosječan broj žena na nivou 10 opština u kojima su bile manjina iznosio 49.1%”, navode iz Centra.

Od ovih 16 opština, čak 10 se suočava sa demografskom starošću, od toga sedam sa najdubljom demografskom starošću - Andrijevica, Gusinje, Kolašin, Mojkovac, Plužine, Šavnik, Žabljak, a tri sa dubokom demografskom starošću - Berane, Danilovgrad i Ulcinj.

“Ovaj podatak posebno zabrinjava ako se uporedi sa rezultatima popisa 2011. kada je samo jedna opština, Plužine, imala najdublju demografsku starost, a sedam duboku”, navode iz Centra. 

Takođe ističu da je 2011. godine u šest od ukupno sedam opština koje su se nalazile u dubokoj demografskoj starosti (Andrijevica, Kolašin, Šavnik, Žabljak, Pljevlja, Cetinje) žena bilo manje.

“Sve ove opštine su na posljednjem popisu pale u kategoriju opština najdublje demografske starosti”, upozoravaju iz CZŽP.

Mojkovac je posebno pogođen smanjenjem broja stanovnika, time i žena, koji je 2011. godine iznosio 4.270, a na posljednjem popisu 3.278, odnosno 23% manje.

“Ujedno je Mojkovac grad koji je za dva mjesta pao na skali demografske starosti sa 35-39, na najdublju demografsku starost preko 43”, kažu iz CZŽP.

Dakle, ne samo da su ove opštine demografski stare, već u njima ima sve manje žena.

“Pa smatramo da je važno ustanoviti korelaciju ovog trenda sa nepovoljnim uslovima života za žene, nedostatkom mogućnosti za zaposlenje i sticanje finansijske nezavisnosti, nasiljem, diskriminacijom, neravnopravnošću, manjkom neophodnih zdravstvenih i socijalnih usluga, servisa za brigu o djeci, starima, kulturnih sadržaja itd.”, kažu predstavnice Centra.

Znakoviti su, kako navode,u tom smislu i rezultati popisa koji pokazuju da je žena 1,7 % više u devet opština koje predstavljaju veće urbane sredine, poput Podgorice, Kotora, Herceg Novog, Bara, Budve i Cetinja, Pljevalja, Nikšića i Tivta.

“Ne vjerujemo ni da je slučajnost što čak 6 od 10 demografski starih opština u kojima je značajno manje žena, ima ozbiljno narušen prirodni odnos novorođene muške i ženske djece (Andrijevica, Berane, Danilovgrad, Šavnik, Ulcinj i Žabljak), pa se u Šavniku npr.  rađa dvostruko više dječaka nego djevojčica”, ukazuju iz te NVO.

Podsjećaju da Centar za ženska prava u kontinuitetu ukazuje na posljedice diskriminatornih, pa i rodno neutralnih politika i da su još  2017. godine Vladi Crne Gore uputili peticiju sa preko 6.000 potpisa građanki i građana, kojom sutražili formiranje multisektorskog plana za otklanjanje uzroka diskriminacije, koja kao krajnju posljedicu ima selektivne abortuse.

“Do danas ova problematika nije razmatrana na Vladi, pa vjerujemo je ovako dramatičan gubitak ljudskog kapitala dijelom poslejdica i te nebrige.”

Pozivaju novosnovano Ministarstvo socijalnog staranja, brige o porodici i demografiji, da u saradnji sa Ministarstvom za ljudska prava u čijoj je nadležnosti rodna ravnopravnost i drugim relevantnim resorima, poput zdravlja, obrazovanja, rada, treba ozbiljno da se pozabavi uzrocima ovako zabrinjavajuće demografske slike i kreira mjere koje će dugoročno i održivo uticati na stvaranje boljeg kvaliteta života za žene, a time i čitavog crnogorskog društva.