Papaja potiče iz Centralne Amerike i južnog Meksika, ali se sada uzgaja u mnogim drugim djelovima svijeta.

Foto: Ilustracija/ Unsplash.com

Veoma je ukusna, ali ne samo to, bogata je raznim hranljivim materijama i ima višestruku primjenu na zdravlje čovjeka.

Ovo tropsko voće sadrži enzim papain, koji može da razbije čvrste proteinske lance koji se nalaze u mesu. Zbog toga su ljudi hiljadama godina koristili papaju za omekšavanje mesa.

Ako je papaja zrela, može se jesti sirova. Međutim, nezrelu papaju uvijek treba kuvati prije jela, što je izuzetno važno za trudnice jer nezrela papaja sadrži lateks koji može izazvati kontrakcije.

Papaja ima oblik kruške i može biti duga do 51 cm. Koža je zelena kada je nezrela i narandžasta kada je zrela, dok je meso žuto, narandžasto ili crveno. Sadrži samo 43 kalorije na 100 grama, a bogat je vitaminima A i C. Sadrži i folate, kalijum, ali i tragove kalcijuma, magnezijuma, vitamina B1, B3, B5, E i K.

Papaja sadrži antioksidativne karotenoide, posebno vrstu koja se zove likopen. Štaviše, telo bolje apsorbuje ove korisne antioksidante iz papaje nego iz drugog voća i povrća.

Ima snažan antioksidativni efekat

Slobodni radikali su molekuli koji su prirodni nusproizvod metaboličkih procesa vašeg tijela. Međutim, oni mogu izazvati oksidativni stres, koji može dovesti do različitih vrsta bolesti. Antioksidansi, uključujući karotenoide koji se nalaze u papaji, mogu neutralisati slobodne radikale.

Istraživanja pokazuju da fermentisana papaja može da smanji oksidativni stres kod starijih i onih sa predijabetesom, kao i kod onih sa blagim hipotiroidizmom i oboljenjem jetre.

Takođe, mnogi istraživači vjeruju da su prekomjerni slobodni radikali u mozgu važan faktor u Alchajmerovoj bolesti. U jednoj studiji, ljudi sa Alchajmerovom bolešću koji su uzimali fermentisani ekstrakt papaje šest mjeseci doživjeli su pad biomarkera od 40% (koji ukazuju na oksidativno oštećenje DNK).

Smanjenje oksidativnog stresa pripisuje se upravo sadržaju likopena u papaji.

Antikancerogena aktivnost

Istraživanja su pokazala da likopen iz papaje može smanjiti rizik od raka. Isto tako, ima brojne prednosti za ljude koji se liječe od raka. Naime, papaja može smanjiti nivo slobodnih radikala koji dovode do raka.

Ali ovo tropsko voće ima neke jedinstvene efekte koje nema nijedno drugo voće. U maloj studiji o efektima 14 vrsta voća i povrća sa poznatim antioksidativnim svojstvima, samo je papaja pokazala antikancerogene efekte na ćelije raka dojke.

Slično, druga studija na starijim odraslim osobama sa upalom i prekanceroznim stanjima želuca, fermentisani preparat papaje smanjio je oksidativna oštećenja.

Međutim, potrebno je dalje istraživanje prije nego što ovo postane preporuka.

Jača zdravlje srca

Ako želite da održite zdravlje srca, dodajte papaju u svoju ishranu.

Istraživanja su pokazala da voće bogato likopenom i vitaminom C može spriječiti srčana oboljenja. Isto tako, antioksidansi u papaji mogu zaštititi srce i povećati nivoe HDL (dobrog) holesterola.

U jednoj studiji ljudi koji su uzimali suplemente papaje 14 nedelja imali su manje upale i bolji odnos LDL (lošeg) i HDL (dobrog) holesterola od onih koji su primali placebo. Poboljšani odnos je povezan sa smanjenim rizikom od srčanih oboljenja.

Bori se protiv upale

Hronične upale uzrok su mnogih bolesti, a nezdrava ishrana i loše životne navike mogu da pojačaju upalne procese.

Istraživanja su pokazala da voće i povrće bogato antioksidansima može smanjiti nivo markera zapaljenja. Na primer, jedna studija je otkrila da su muškarci koji su povećali unos voća i povrća sa visokim sadržajem karotenoida imali znatno smanjenje CRP-a, specifičnog inflamatornog markera. Papaja je voće koje je bogato karotenoidima.

Poboljšava varenje

Papain je enzim koji može pomoći u bržem razbijanju proteina.

Ljudi u tropima smatraju papaju lijekom za zatvor i druge simptome sindroma iritabilnog creva (IBS). U jednoj studiji, ljudi koji su uzimali formulu na bazi papaje tokom 40 dana imali su znatno poboljšanje kod zatvora i nadimanja.

Takođe se pokazalo da seme, listovi i koreni papaje leče čireve kod životinja i ljudi.

Štiti kožu

Osim što štiti vaše opšte zdravlje, papaja održava vašu kožu mladom i sjajnom. Starenje kože je rezultat prekomjerne aktivnosti slobodnih radikala, oni podstiču stvaranje bora i opuštanje kože.

Vitamin C i likopen koji se nalaze u papaji štite kožu i mogu smanjiti znake starenja.

U jednoj studiji, učesnici su uzimali likopen 10–12 nedelja i iskusili smanjenje crvenila kože nakon izlaganja suncu.

U drugom slučaju, starije žene koje su konzumirale mješavinu likopena, vitamina C i drugih antioksidanata tokom 14 nedelja imale su vidljivo i merljivo smanjenje dubine bora na licu.