Odbornici u lokalnom parlamentu u Beranama jednoglasno su danas donijeli odluku da se za svako novorođeno dijete na teritoriji ove opštine, odvoji po stotinu eura.

Foto: Ilustracija/ Pexels.com

Kako je rečeno, ova odluka je više znak pažnje i želje da se zaustave negativni trendovi, nego pomoći.

“To porodicama neće mnogo značiti. Ali mi treba da pokažemo dobru želju i namjeru da pomognemo mlade bračne parove i koliko-toliko ublažimo negativne trendove kada se radi o prirodnom prirastaju”, čulo se za govornicom Skupštine opštine Berane.

Na sjednici je saopšten i zvanični podatak da se u ovoj opštini na godišnjem nivou ne rodi više od trista djece, i da bi za ove potrebe iz opštinske kase trebalo izdvojiti ne više od trideset hiljada eura.

Opština Berane je i ranije donosila odluke, odnosno preduzimala stimulativne mjere u cilju podizanja nataliteta i zaustavljanje migracije lokalnog stanovništva, ali to nije dalo očekivane rezultate.

Dodjela studentskih stipendija, besplatnih udžbenika, nadoknade za mlade bračne parove i za novorođenu djecu u opštini Berane, nijesu doprinijeli da stopa nataliteta krene uzlaznom linijom.

Nije bolja situacija ni u drugim opštinama na sjeveru Crne Gore. Prema svim pokazateljima, zvaničnim statističkim, kao i podacima koji se mogu dobiti u lokalnim upravama, vrlo jasno se uočava trend negativnih demografskih kretanja, odnosno izražene migracije i negativnog prirodnog priraštaja u skoro svim gradovima ovog siromašnog crnogorskog regiona.

Prema podacima Monstata, svi gradovi na sjeveru države, osim Rožaja, bilježe veći broj umrlih od novorođenih.

Na drastičan pad nataliteta na sjeveru ukazuje i sve manji broj đaka u školskim klupama. Tako je prošle godine u tri beranske gradske škole, sa svim područnim odjeljenjima, upisano oko 2.500 đaka, od čega 257 prvaka, što je duplo manje nego u ranijem periodu.

Nastavu u pet seoskih škola u ovoj opštini pohađalo je 296 učenika, dok je taj broj prije nekoliko decenija prije bio deset puta veći. U svih pet seoskih škola prošle godine bilo je samo 28 prvaka.

U susjednoj Andrijevici Osnovnu školu „Bajo Jojić“ ove godine je pohađalo 338 đaka, od čega svega 38 prvaka. Nekoliko decenija ranije, u ovoj školi je bilo preko hiljadu učenika.

U ovoj opštini, u pojedinim mjestima kao što su Kuti, Cecuni i Jošanica, područna odjeljenja su odavno zatvorena, a nekada su brojala i po četrdeset učenika.

Alarmantno stanje kada je broj učenika u pitanju nije zaobišlo ni područje Bihora, o čemu svjedoči i podatak da je ove godine na cijeloj teritoriji opštine Petnjica, na kojoj ima pet osnovnih škola, upisano 53 đaka prvaka, što je četiri puta manje u odnosu na period od prije samo pet godina.

Broj učenika u odnosu na period od prije dvije decenije prepolovljen je i na području opština Plav i Gusinje. Tako je osnovna škola u Murini prošle godine, zajedno sa područnim odjeljenjima u Velici i Gornjoj Ržanici, brojala svega 12 prvaka. Taj broj je nekada bio blizu stotinu.

Iseljavanje stanovništva iz sjevernog regiona nije zaustavljeno i pored toga što je država finansirala izradu studija koje su trebalo da doprinesu smanjivanju regionalnih razlika i zaustavljanju iseljavanja i otvaranju novih radnih mjesta.

Uz izražena migraciona kretanja raste i broj nezaposlenih u opštinama sjevera. Tako zaključno sa 31. martom ove godine od ukupno 46.159 nezaposlenih u Crnoj Gori, na opštinu Berane otpada 4.932, Plav 2.944, Petnjicu 1.140, Andrijevicu 869, a Gusunje 759.

Da sjeverni region Crne Gore u velikoj mjeri zaostaje za središnim i centralnim, govori i stepen razvijenosti jedinica lokalne samouprave gdje se lako može uočiti da opštine sa sjevera države znatno zaostaju za primorskim opštinama.

Regionalne razlike podstiču iseljavanje stanivništa sa sjevera države, pa je, tako, sjeverni region 2011. godine brojao 191.610 stanovnika, a 2021. godine 177.837.

Sve manje plača u porodilištima na sjeveru, sve manje đaka u školama, zatvorene školske zgrade koje propadaju - činjenice su koje bi morale da zabrinu. Država je deklarativno okrenuta razvoju sjevernog regiona, ali se efekti toga još uvijek ne osjećaju.