Povodom javnih komentara i medijskih interpretacija nakon donošenja Odluke Žirija o dobitnicima Trinaestojulske nagrade za 2025. godinu, Ministarstvo kulture i medija Crne Gore ukazuje na zakonom jasno definisanu ulogu ovog organa u predmetnoj proceduri, u cilju cjelovitog i istinitog informisanja javnosti, saopštila je resorna ministarka, Tamara Vujović.

Foto: Vlada Crne gore/ĐorđeCmiljanić

Kako je kazala, u skladu sa članom 14 Zakona o državnim nagradama, Ministarstvo kulture i medija vrši isključivo administrativne poslove u vezi sa dodjelom Trinaestojulske nagrade. Ti poslovi obuhvataju pružanje tehničko-organizacione podrške radu Žirija, imenovanje sekretara Žirija i obezbjeđivanje uslova za realizaciju dodjele nagrada, uključujući izradu plaketa i isplatu novčanih iznosa.

Suprotno nekim medijskim navodima, Ministarstvo ne učestvuje u predlaganju, odlučivanju, provjeri ispunjenosti uslova i validnosti, niti ima ikakav uticaj na izbor dobitnika nagrade.

“U skladu sa članom 19 istog zakona, Žiri za dodjelu Trinaestojulske nagrade imenuje Skupština Crne Gore, iz reda istaknutih naučnih, kulturnih, sportskih i javnih radnika. Žiri ima sedam članova i u potpunosti je nezavisan u svom radu, što je dodatno precizirano i u Poslovniku o radu Žirija (članovi 5, 12, 14, 15 i 24)”, ističe ona.

Uloga Ministarstva ogleda se u: objavljivanju javnog poziva (član 8 Poslovnika), administrativnom zaprimanju prijedloga (član 9), imenovanju sekretara Žirija (član 10), dostavljanju zapremljene dokumentacije od strane predlagača, članovima Žirija (član 11), logističkoj i tehničkoj podršci tokom rada Žirija (član 28), obezbjeđivanju sredstava za realizaciju nagrade nakon što Žiri donese Odluku (član 26).

“Odluku o dodjeli nagrade donosi se isključivo glasanjem članova Žirija, u skladu sa pravilima utvrđenim Zakonom i Poslovnikom. Ministarstvo je u obavezi da tu odluku sprovede, ali ni na koji način ne utiče na njen sadržaj, niti ima bilo koja zakonska ovlašćenja da provjerava zakonsku ispunjenost dostavljenih predloga”, kazala je Vujović.

 Prema članu 5 Poslovnika o radu Žirija, upravo Žiri „razmatra pristigle prijedloge i utvrđuje ispunjenost uslova”, i formira listu kandidata tako što prethodno utvrdi da li kandidati ispunjavaju Zakonom propisane uslove. Žiri je formirao Listu kandidata i utvrdio na sjednici i time potvrdio da kandidati ispunjavaju zakonske uslove.

“Ministarstvo, nije zapremilo niti jedan upit od strane Žirija ili bilo kog člana Žirija u vezi sa dostavljanjem dodatne dokumentacije, niti je, tokom postupka utvrđivanja predloga izrazilo sumnju na validnost dostavljenih predloga. Nijedan drugi organ nema pravo da utiče ili samostalno djeluje u tom postupku, jer bi u suprotnom autonomija Žirija bila narušena. Dakle, Zakon ne ostavlja ni minimum ovlašćenja Ministarstvu da na bilo koji način utiče na preispitivanje ili utvrđivanje ispunjenosti uslova za dodjelu Trinaestojulske nagrade”, navodi Vujović.

Kako ističe, ni Zakon ni Poslovnik ne ovlašćuju Ministarstvo kulture i medija da tokom rada Žirija može samoinicijativno provjeravati da li je konkretno književno djelo upisano u CIP katalog. Takva provjera može biti izvršena samo na zahtjev Žirija, jer se time zadire u autonomiju odlučivanja i nezavisnost rada Žirija, koja je zaštićena i Zakonom, ali i Poslovnikom o radu Žirija, jer su u istom u članu 20 sami propisali da “nakon isteka roka za podnošenje prijedloga za dodjelu Trinaestojulske nagrade za 2025. godinu, Žiri utvrđuje da li su prijedlozi podneseni u skladu sa Zakonom i Poslovnikom”.

“U istom članu se propisuje da će Žiri provjeriti da li: a)se odnosi na fizičko lice koje nema prebivalište u Crnoj Gori ili crnogorsko državljanstvo; b) se odnosi na pravno lice koje nema sjedište u Crnoj Gori; c) se ne odnosi na djela i ostvarenja u prethodnoj godini, u smislu člana 2 stav 2 ovog Poslovnika; d) se odnosi na lice kojem je ranije dodijeljenaTrinaestojulska godišnja nagrada; e) je podnio Žiri ili član Žirija; f) se odnosi na djela ili ostvarenja za koja je već dodijeljena druga državna nagrada; g) nije podnesen u predviđenom roku; h) ne sadrži potrebne podatke o predloženom licu”, dodaje Vujović.

Prema njenoj ocjeni, ako bi Ministarstvo kulture i medija po autmatizmu moralo provjeriti CIP katalogizaciju to bi značilo da je recimo i Ministarstvo unutrašnjih poslova dužno da Žiriju samoinicijativno dostavi informaciju da određeno lice, kandidat za dodjelu Trinestojulske nagrade nema državljanstvo ili je podnijelo falsifikovan dokaz o posjedovanju državljanstva. Dakle, jasno je da to državni organ može učiniti samo na upit Žirija.

“Za istinitost podatka dostavljenih Žiriju odgovara isključivo predlagač, u ovom slučaju Radomir Uljarević. Takođe, ukoliko je u ovom ili bilo kom slučaju došlo do ostvarenja bića krivičnog djela, svako lice pa i državni organ dužno je isto prijaviti nadležnom dravnom organu. Takođe, Nacionalna biblioteka će utvrditi da li je došlo do povrede odredbi Zakona o izdavačkoj djelatnosti i s tim u vezi preduzeti određene mjere i radnje”, naglašava ona.

Ministarstvo kulture i medija, zakljčuje Vujović, ostaje posvećeno zakonitom, profesionalnom i transparentnom obavljanju svojih obaveza i podsjeća da je očuvanje integriteta najvišeg državnog priznanja u interesu cjelokupne javnosti.