Okeansko dno prepuno školjki, kolonije bakterija koje izgledaju kao led i polja cjevastih crva – samo su neki od primjera čudnog, ekstremnog života koji je zabilježila, snimila i fotografisala ekspedicija u najdubljim djelovima okeana. 

Foto: YouTube screenshot/NPG Press

Koristeći podmornicu sa ljudskom posadom, kineski tim istraživača zaronio je u okeanske rovove u sjeverozapadnom djelu Pacifika i snimio život na dubinama većim od devet kilometara.

Najdublji morski kičmenjak snimljen prije ove ekspedicije bio je na dubini od 8.336 metara – riba puževica koja je 2023. snimljena u dubokom okeanskom rovu kod japanske obale. Nova otkrića objavljena su u časopisu Nejčer (Nature).

Iako su naučnici i ranije pretpostavljali da na tim dubinama ima života, naučnici sa ove misije kažu da je količina životinja koju su vidjeli kroz prozore svoje podmornice bila nevjerovatna.

Naučna ekspedicija pokrila je više od 2.500 kilometara, istražujući rovove na dubinama od 5.800 do 9.533 metara.

Istraživači su putovali u podmornici pod nazivom „Fendouže“, koja može da izdrži dubinama veće od 10 kilometara i na njima provede po nekoliko sati.

Tim, predvođen istraživačima sa Instituta za nauku i inženjerstvo dubokog mora Kineske akademije nauka, otkrio je ono što opisuju kao „cvjetajuće zajednice“ stvorenja.

„Uzbudljivo je, posebno za naučnika koji se bavi dubokim morem, otići na mjesto koje ljudi nikada nisu istražili. To je velika prilika da se otkriju nove stvari. A ono što smo vidjeli bilo je zaista nevjerovatno“, rekla je dr Sjaotong Peng za Bi-Bi-Si.

Naučnici su fotografisali i snimali polja morskog života – dominirana različitim vrstama cjevastih crva i mekušaca. Ove životinje žive u potpunom mraku i pod ogromnim pritiskom.

Bez sunčeve svjetlosti, život na tim dubinama zasniva se na hemijskim jedinjenjima koja izbijaju iz okeanskog dna. Vodonik-sulfid i metan izlaze iz pukotina u Zemljinoj kori.

Naučnici kažu da su snimili vrste koje nikada ranije nisu viđene. U budućim istraživanjima, nadaju se da će utvrditi kako tijela ovih tzv. „hemosintetskih“ ili hemijski pokretanih stvorenja pretvaraju te supstance u energiju.

„Moraju imati neki mehanizam za prilagođavanje životu pod ekstremno visokim pritiskom. I to je pitanje na koje moramo da damo odgovor“, dodaje dr Megran Du, takođe iz Instituta za nauku i inženjerstvo dubokog mora.

Otkrića dovode u pitanje dugogodišnje pretpostavke o potencijalu života na tako ekstremnim dubinama i pritiscima. Takođe ukazuju da te zajednice životinja nisu rijetkost, već su rasprostranjene.

Prof. Endru Svitman, vodeći naučnik iz Škotskog udruženja za morsku nauku, rekao je za Bi-Bi-Si da ovo otkriće pokazuje da „ekosistemi koje pokreće metan možda postoje u najdubljim djelovima okeana“.